Windows kost me energie : het kan ook anders

Voor al het werk dat ik voor mijn website doe maar ook alles wat ik voor prive-doeleinden doe gebruik ik al zeker 20 jaar geen Windows meer. Maar voor mijn werk moet ik wel met Windows werken. Het is niet anders. Ook mijn werkgever zit in de fuik van Microsoft.

Windows 11

Inmiddels zijn we bij Windows 11 aanbeland. En nu is Windows 11 niet slecht omdat het crasht of niet werkt. Het is slecht omdat het in de weg zit. Het is een systeem dat je voortdurend herinnert aan zijn aanwezigheid: met ongevraagde updates, advertenties in het Startmenu, een instellingenapp die zich gedraagt als een labyrint, en een hardware-ecosysteem dat nog steeds denkt dat 8GB RAM en een gierende ventilator acceptabel zijn in 2025.

Ik ben geen poweruser die zijn systeem wil tweaken tot in de kleinste details. Ik wil gewoon werken. Zonder afleiding. Zonder dat mijn laptop midden in een Teams-meeting besluit dat nu het perfecte moment is voor een update. Zonder dat ik elke zes maanden een schone installatie moet draaien om het systeem weer bruikbaar te maken.

En dan heb ik het nog niet eens over de cognitieve belasting die Windows met zich meebrengt. Het constante schakelen tussen het Instellingenmenu en het Configuratiescherm. Het zoeken naar opties die ooit logisch waren, maar nu verborgen zitten achter drie submenu’s. Het gevoel dat ik meer tijd besteed aan het onderhouden van mijn systeem dan aan het gebruiken ervan.

Dat is niet waar ik mijn energie in wil steken. Mijn focus ligt op kennismanagement, productiviteit en digitaal minimalisme. Niet op het temmen van een besturingssysteem.

Maar gelukkig zijn er alternatieven. En nee, je hoeft geen technerd te zijn om over te stappen. Ik heb zelf twee routes uitgeprobeerd, beide met succes.

Optie 1: Een nieuwe Mac (voor wie het zich kan permitteren)

Ik heb deze zomer een MacBook Air 15 inch aangeschaft. Ik schreef er deze review over. En ik heb hem niet gekocht omdat ik blindelings achter Apple aanloop, maar omdat macOS werkt. Punt. Het is voorspelbaar, consistent en minimalistisch in de goede zin van het woord.

• Geen advertenties.
• Geen onverwachte updates die mijn workflow onderbreken.
• Geen gedoe met stuurprogramma’s of voorgeïnstalleerde bloatware.
• Een trackpad en toetsenbord die nog steeds beter zijn dan 90% van de Windows-laptops.

Is macOS perfect? Natuurlijk niet. Apple heeft de laatste jaren ook genoeg functies toegevoegd die ik nooit gebruik. Maar het grote verschil? Het systeem staat niet tussen mij en mijn werk in. Het is een gereedschap, geen project.

Optie 2: Een oude Mac met Linux (voor wie slim wil besparen)

Ik had nog een oude MacBook Air uit 2015. Was ooit van een van de kinderen en via mijn schoonvader weer bij mij terecht gekomen. Werkte nog prima. Geen vertraging, geen problemen, alleen… geen updates meer. Dus wat doe je met zo’n machine? Linux erop installeren.

Ik heb er Linux Mint XFCE erop gezet. Daar hoef je echt geen nerd voor te zijn. Snel, stil en stabiel. En het mooie? Het voelt als een nieuwe laptop. Een 10 jaar oude Mac met Linux is soepeler dan een splinternieuwe Windows-laptop met Windows 11. Dat zegt genoeg.

Linux in 2025 is al lang niet meer het ingewikkelde, terminal-georiënteerde systeem van 10 jaar geleden. Distributies als Linux Mint of Elementary OS zijn gebruiksvriendelijk, mooi en respectvol tegenover de gebruiker. Geen gedwongen accounts, geen telemetrie, geen achtergrondprocessen die mijn batterij leegzuigen.

En het installeren? Makkelijker dan ooit. Download een ISO, maak een USB-stick, volg de stappen. Binnen een uur heb je een systeem dat doet wat jij wilt, niet wat Microsoft of Apple voor je heeft besloten.

Resume: waarom ik niet meer terug ga

Windows 11 voelt voor mij als een systeem dat is ontworpen voor zakelijke omgevingen, niet voor individuen. Microsoft geeft mij het gevoel dat mijn laptop soms meer van hen is dan van mij. Maar ik wil eigenaar zijn van mijn eigen devices, data en tools.

Voor mij is de keuze duidelijk. Ik wil een systeem dat mij dient, niet andersom. En tot nu toe heeft noch macOS, noch Linux me teleurgesteld.